Een tuin is altijd door mensen geschapen

‘Auw, mijn billen,’ is het eerste wat ik denk. Het is een prachtige lentedag begin maart en ik had besloten met de fiets de 12 kilometer naar Kwekerij Bijenkans in Groenekan bij Utrecht af te leggen. Tja, lang niet meer zo’n afstand gefietst. Ook een gevoel dat bij de lente hoort. Tenminste voor mij.

Koning in mijn rijk

Ik heb afgesproken met Guido van Rijkom. Hij is de oprichter van de biologische Kwekerij Bijenkans, een paradijs voor wilde, vaak ook inheemse planten die bijen, insecten en andere dieren aantrekken. Dit past dus prima bij wat ik met de boomspiegel probeer te doen. Terwijl ik een amateur ben, is Guido wel een professional. Al negen jaar is hij de eigenaar van zijn eigen kwekerij. Of zoals hij het liever zegt: “Ik ben de koning in mijn eigen rijk.”

Op deze dag vroeg in maart ligt de akker nog enigszins kaal voor me. Er is hier en daar wat groen te zien, maar niks vergeleken met de bloeiende hoeveelheid die ik in het tuincentrum bij mij in de buurt aantref.

Geen gif, geen (kunst)mest

Guido neemt me mee naar de kas. Daar ziet het er al anders uit, veel meer groen en af en toe ook wat kleur. “Ik geef de planten hier wat voorsprong in de kas,” legt Guido uit, “maar anders dan bij de tuincentra-planten zit hier geen verwarming in. Verwarming, dat is de zon en de beschutting door het glas. Dat scheelt zo 1,5 graden.” En er is nog meer dat hij niet doet. “Geen gif en geen bemesting. Alleen maar compost. Het is dus echt een kringloop hier op de kwekerij,” zegt hij en wijst trots op de composthoop buiten. Slakken? Ja, die heeft hij ook, maar daar heeft hij niet echt last van. “Wanneer ik de jonge planten uit de kas haal, plaats ik ze op tafels. Zo hoog komen de slakken niet – en het is nog goed voor mijn rug. En als het op het land echt te veel wordt, verzamel ik ze en breng ik ze naar het weiland aan de andere kant van de sloot. Zwemmen kunnen ze niet,” glimlacht hij.

Back to the roots

Voor Guido is de kwekerij een beetje ‘back to the roots’, nadat hij jaren heeft gewerkt als sociaal geograaf. Het begon met de wilde tuin van de buurvrouw in de jaren 70, die Guido al als kind fascineerde. Anderen verzamelden stickers van voetballers, Guido verzamelde zaden.

Deze passie zette hij ook voort toen het gezin naar Twente verhuisde. Niet tot vreugde van de buurman, die van een héél strakke tuin hield. “Hij knipte alles af wat hij niet meer mooi vond,” herinnert Guido zich. De aangewaaide zaden van Guido’s tuin ernaast waren hem echt een doorn in het oog.

Ook een strakke tuin kan interessant voor insecten zijn

We lopen een beetje langs de bedden buiten. Hier en daar staan nog kratten van de verkoop het weekend ervoor langs de weg. Op 7 maart begon het seizoen weer. Van wat ik zo hoor over wilde tuinen van Guido, past niet echt bij zijn kwekerij denk ik. Het lijkt niet super-wild. Het is zeker geen Franse tuin, maar toch is alles wel geordend. “Een tuin is altijd door een mens geschapen,” legt Guido uit, “er is niks mis met een strakke tuin als je ervan houdt. Ook een strakke tuin kan interessant voor insecten zijn.” En Guido is een grote fan van de Engelse tuinen. Zijn ogen vonkelen als hij daarover vertelt.

“Maar blijf me weg met dogma’s. Natuurlijk is het goed om inheemse planten en hier en daar een rommelhoekje in de tuin te hebben, maar er mag ook wel de een of andere niet inheemse plant tussen zitten. Het is immers jouw tuin.”

Anders is het voor hem buiten de tuinen en de bebouwde kom. Daar valt nog zo veel te halen en hij wijst naar de dam waarop het spoor verloopt. “Er is intussen meer begrip en beleid is aangepast, maar ik zie nog veel gras, gras, gras. Het groen in de stad is al best divers. Daarbuiten liggen nog veel meer kansen.”

Geen dogma’s – heb vooral plezier

Wat zou Guido nu zo’n hobbytuinier meegeven? “Je kan best werelden van wild en strak en inheems en niet-inheems verbinden. Jij bepaalt. Het oog wil toch ook iets. Dus vooral geen dogma’s. Nou wel, dan toch twee wensen: weg met zoveel tegels als mogelijk en wat je ook doet, gebruik geen gif, ook geen ‘biologisch gif’ – het blijft gif. En vooral: heb plezier met het tuinieren.”